بهروزنامه — شماره یازده

سقوط - فقط ترا یا کل بازار کریپتو؟

سلام!

خوبید؟ من که دلم برای اینباکس‌هاتون تنگ شده بود، امیدوارم شما هم دلتون برای بهروزنامه تنگ شده باشه. فکر کنم بالاخره قسمت شد بعد از سه هفته تعطیلی و بچه داری 👇 برگردم خدمتتون! (سخته‌ها!! سخته!)

dex.the.pomsky

A post shared by Dex (@dex.the.pomsky)

امیدوارم دوباره از این هفته برگردیم به روتین نوشتن و پنج‌شنبه‌ها رو مرتب در خدمتتون باشم. مرسی که غیبت من رو تحمل کردید و هستید و بهروزنامه میخونید و با دوستانتون به اشتراک میذاریدش.

نظری، انتقادی، پیشنهادی چیزی هم داشتید یا کامنت بذارید، یا همین ایمیل رو ریپلای کنید؛ یا اینجاها میتونید پیدام کنید:

اینستاگرام | توییتر | کلاب‌هاوس |‌ ریکام

در ضمن، اون قضیه NFT مربوط به بهروزنامه شماره ۱۰ فراموش نشده، فقط یکم مشکل تکنیکال داشتیم. راجع بهش بیشتر میشنوید… قول میدم.

---

سقوط UST و Terra و چیزهایی که قرار بود پایدار باشن

در چند روز گذشته، میلیاردها دلار از ارزش بازار کریپتوکارنسی (ارزهای دیجیتال) از بین رفته که یک قسمت عظیمی از ماجرا، اتفاقاتی بوده که برای ارز (یا سکه) پایدار (stablecoin) تِرا (Terra) به اسم UST افتاده و کلا شبکه تِرا رو که داغون کرده.

ترا (Terra) چیست؟

ترا یک شبکه است که یک اِستِیبِل کوین (stablecoin) یا ارز پایدار داره به اسم ترا (Terra یا UST).

استیبل کوین چیه؟ استیبل کوین که در تئوری قراره ارزشش همیشه ثابت باشه، معمولا معادل یک دلار آمریکا. (اصطلاحا پِگ (peg) شده به دلار آمریکا)

استیبل کوین‌ها مثل بانک‌ها توی اکوسیستم کریپتو عمل میکنن و یک جای امن در بازار پرتلاطم کریپتو برای ذخیره دارایی‌ها و آسون کردن معاملات هستن.

استیبل کوین ترا (UST)، تنها استیبل کوین بازار کریپتو نیست. استیبل کوین‌های مختلفی وجود دارن که احتمالا اسمشون رو بیشتر شنیدید، مثل: تِتِر (Tether یا USDT) و USDC. اما استیبل کوین‌ها دو دسته هستن:

دسته اول مثل Tether و USDC که ثبات ارزشی خودشون رو از ذخایر بزرگ دارایی‌های نقدی شرکت‌های منتشر کننده خودشون میگیرن (مثل بانک مرکزی یه کشور که ارزش پولش به ذخایرش ربط داره).

اما دسته دوم، مثل ترا، نوع جدیدی از استیبل کوین‌ها هستن که به عنوان «استیبل کوین‌های الگوریتمی» شناخته میشن. این استیبل کوین‌ها با استفاده از الگوریتم‌های پیچیده و قراردادهای هوشمند (smart contracts) تقریبا از غیب پول چاپ میکنن (mint میکنن درواقع) و میسوزونن (burn) تا ارزش اون ارز رو نزدیک یک دلار نگه دارن.

این سیستم برای ترا به خوبی کار میکرد… تا این هفته که یهو دیگه نکرد!

این هفته چه اتفاقی افتاد؟

این هفته «پِگِ تِرا شکسته شد!»

بعد از این که تقریبا برای مدت یک سال همه چیز خوب پیش میرفت و قیمت ترا روی یک دلار تقریبا ثابت بود، این هفته قیمت ترا یهو به ۷۰ سنت افت کرد و بعد هم تا ۳۰ سنت (روز چهارشنبه) پایین اومد.

نمودار ارزش ترا (UST) نسبت به دلار آمریکا در ۷ روز اخیر — منبع: Coinmarketcap

الگوریتم‌های پیچیده‌ای که قرار بود قیمت ترا روی یک دلار نگه دارن کم آوردن و سرمایه‌گذاران به سرعت شروع به بیرون کشیدن سرمایه‌های خودشون از بازار کردن (فروش ترا) که باعث افت بیشتر ارزش ترا شد. همه این‌ها سریع‌تر الگوریتم‌های تثبیت کننده ارزش ترا اتفاق افتادن و نتیجه شد سقوط ترا.

البته، استیبل کوین ترا، یه نیمه دیگه هم داره. ارز دیجیتالی به اسم لونا (Luna). روی کاغذ، وقتی قیمت ترا میاد پایین، دارندگان لونا باید لونا‌هاشون رو بدن و ترا بگیرن؛ با این کار تقاضا برای ترا زیاد میشه و ارزش برمیگرده بالا.

اما این هفته، قمیت لونا هم سقوط کرده… از ۸۶ دلار هفته پیش، به ۶۰ سنت در بازار دیروز و ۴ سنت در این لحظه که من دارم اینا رو مینویسم (ساعت ۱ ظهر، ۱۲ می ۲۰۲۲ به وقت لندن).

آقای Do Kwon، از بنیانگذاران ترافورم لبز (Terraform Labs) دیروز قول داد که نسبت به این اتفاقات واکنش نشون بدن. خیلی‌ها هم منتظر بودن آقای کووان، با بسته‌های نجات بخش به داد اکوسیستم ترا برسه… اما تا وقتی تصمیم به تزریق ۱/۵ میلیارد دلار به شبکه گرفتن، قیمت ترا به حدود ۴۰ سنت رسیده بود.

در ضمن، همه حرف‌های ایشون جذاب‌تر بود قبل از اینکه دیروز خبر این پخش بشه که ایشون قبلا هم یه تجربه شکست خورده دیگه با استیبل کوین‌های الگوریتمی داشتن! (سال ۲۰۲۰ استیبل کوین Basis Cash رو لانچ کرده بودن.)

چرا این‌ها مهمه؟

یکی از نکات خیلی مهم این ماجرا که فقط به اکوسیستم ترا محدود نمیشه این بود که ترا از پروژه‌های موفق امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance یا DeFi) محسوب میشد که میتونست غیرمتمرکز بودن رو به استیبل کوین‌ها بیاره، چون در دنیای بلاکچین، استیبل کوین‌های اصلی مثل تتر و USDC متمرکز بودن و هستن. سقوط ترا، این فرضیه رو که عدم تمرکز کامل برای استیبل کوین‌ها ممکنه حسابی تحت تاثیر قرار داد.

نکته بعدی اینه که وقتی ترا ارزشش از ۴۵ میلیارد دلار، در کمتر از ۲ روز به زیر ۵ میلیارد دلار بیاد، چی باعث میشه که این اتفاق برای بقیه شبکه‌های اکوسیستم کریپتو و استیبل کوین‌ها نیوفته؟ آیا ممکنه سقوط ترا مثل ورشکستگی لیمن برادرز دنیای کریپتو بشه؟ مثل اولین قطعه دومینوی بازار کریپتو...

به نظر من احتمالا نه، ولی داره نشون میده که اگه اتفاق بیوفته، اوضاع چه شکلی خواهد شد.

امروز (۱۲ می ۲۰۲۲) (منبع)

• USDT (تتر)، بزرگترین استیبل کوین بر اساس market cap، برای مدت کوتاهی تا ۹۵ سنت پایین اومد، ولی الان برگشته رو ۹۹/۴ سنت

• USDC بین ۰/۹۹۹۹ دلار و ۱/۰۰۷ تقریبا ثابت بوده

• BUSD (دلار بایننس) زیر یک دلار نیومده و تا ۱/۰۲۵ دلار بالا رفته

• Dai هم بین ۰/۹۹۶ و ۱/۰۱۲ دلار معامله شده

---

• رویداد Google I/O و مهمترین‌های امسال (لینک)

• اپل تولید آی‌پاد تاچ رو متوقف کرد. اولین آی‌پاد در پاییز ۲۰۰۱ عرضه شده بود (لینک)

• به گفته منابع آگاه، نتفلیکس قراره نسخه ارزان‌تر و دارای تبلیغات خودش رو تا آخر سال ۲۰۲۲ راه اندازی کنه و با به اشتراک گذاری پسورد هم بیشتر بخورد کنه (لینک)

• بیل گیتس هم کرونا گرفت (لینک)

---

تحمل چرخه‌های (Cycle های) کریپتو

در ادامه بحث اتفاقات بازار کریپتو (و همینطور بورس)، بخش تحلیلی امروز رو به پستی اختصاص دادم تا شاید برای دوستانی که تحت فشار بازار هستن، شاید یکم آرامش به ارمغان بیاره 😁

این پست در اصل یک یادداشت خصوصی بوده که توسط فرد ارسام (Fred Ehrsam)، یکی از بنیان گذاران کوین‌بیس (Coinbase) و شرکت سرمایه گذاری پارادایم (Paradigm) که روی کمپانی‌های کریپتو محور سرمایه گذاری میکنن، برای بنیان گذاران شرکت‌های پورتفولیو این شرکت در مارچ ۲۰۲۱ ارسال شده.

در این پست، فرد ارسام تجربیاتش از سه چرخه گذشته بازار کریپتو (۲۰۱۱، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷) رو به اشتراک گذاشته. من اینجا یه خلاصه ازش رو براتون ترجمه کردم. اگر دارید با بازار کریپتو دست و پنجه نرم میکنید، مخصوصا تو شرایط فعلی، خوندنش رو بهتون توصیه میکنم.

با اینکه پیش بینی آینده غیرممکنه، چرخه‌های گذشته به ما کمک میکنه که بتونیم خودمون رو برای اتفاقاتی که ممکنه بیوفتن آماده کنیم.

اون‌ها میتونن به ما کمک کنن عواقب احتمالی رو تصور کنیم و بهمون یادآوری میکنن که عدم قطعیت و نوسانات و ریسک، جزئی از این بازار هستن. به هر حال، این تکنولوژی‌ای هستش که قرار بوده دنیایی که ما میشناسیم رو مختل (disrupt) کنه؛ و خب قطعا در این مسیر مشکلاتی وجود خواهد داشت.

اینها برخی از روندهای (trends) کلیدی در چرخه‌های قبلی بودن:

چرخه‌ها اکوسیستم رو تقویت میکنن. کریپتو هر چرخه رو قوی تر از چیزی که وارد اون شده بود، ترک کرده.

این در مواردی مثل فعالیت‌هایی در راستای توسعه، تحقیقات آکادمیک، بلوغ زیرساخت‌ها، پذیرش شرکت‌ها و آگاهی عمومی هم صادقه.

«وقتی از دورتر نگاه کنی، این چرخه‌ها میتونن به عنوان دوره‌های ناپایدار جزئی در حول یک منحنی پذیرش نسبتا ثابت [در رشد] دیده بشن.»

اون‌ها زیرساخت‌ها رو به مرزها میرسونن و پروژه‌های ضعیف رو از بین میبرن. این در مورد شرکت‌ها، اپلیکیشن‌های بومی کریپتو و حتی بلاکچین‌ها صادقه. صرافی‌ها از دسترس خارج میشن، کارمزد تراکنش‌ها ۱۰ یا حتی ۱۰۰ برابر میشه… ما همه داریم این‌ها رو تجربه میکنیم.

برای ماراتن آماده باش، نه برای دوی سرعت. بسیاری از مردم دچار فرسودگی میشن و کم میارن (burnout میشن). به سلامتی خودت بیشتر اهمیت بده و به خودت اجازه بده تا سرت رو خلوت کنی و برای خودت زمان بذاری. مقابله با موقعیت‌های چالش برانگیز، هرچی بیشتر اونا رو تجربه کنی، آسون‌تر میشه. به خودت اجازه و فرصت ساخت اون تجربه رو بده.

چیز اصلی رو چیز اصلی نگه دار. از اونجایی که همه‌چیز در زمان پر رونق هیجان انگیز به نظر میرسه، این که بخوای روی چیزهای مختلف سرمایه گذاری کنی خیلی وسوسه انگیزه.

استاندارد بالا و مرزی سخت برای تغییر کاری که انجام میدی یا گسترش دامنه سرمایه گذاری خودت داشته باش. به این راحتی هی تند تند تغییرش نده. این نکته برای قسمت نزولی چرخه هم صادقه. «قبرستان کریپتو پر از سرمایه گذارانیه که در یک چرخه نزولی، از تز اصلی خودشون دور شدن.» به چیزی که بیشتر بهش اطمینان داری، بچسب.

سخن پایانی:

چرخه‌ها نه خوب هستن، نه بد. اونها فقط طبیعی هستن. اوج سرخوشی این فرصت رو برای آدم فراهم میکنه که درباره آینده رویاپردازی کنه؛ اوج ناامیدی هم باعث عملگرایی و شفافیت در کارها میشه.

وقتی همه چیز خوبه، اوضاع اونقدری که به نظر میاد خوب نیست؛ وقتی هم که همه چیز بده، اوضاع اونقدری که به نظر میاد بد نیست.

هر چرخه، کریپتو رو از جایی که بوده به جای بهتری رسونده. وقتی که اوضاع خوبه و همه چیز خوب پیش میره، وقت کار روی انعطاف پذیری و آماده سازی برای موفقیت‌های آینده است؛ بدون توجه به این که در آینده چه اتفاقی میوفته.

امیدوارم از این فرصت استفاده کنید.

امیدوارم براتون مفید واقع شده باشه.

---

• ظاهرا تلگرام داره روی سرویس «تلگرام پریمیوم» کار میکرده، ولی در آخرین نسخه بتاش، همه شواهد این قضیه از بین رفته… (لینک)

• اوپن‌سی داره روی طراحی جدید رابط کاربریش کار میکنه (لینک)

• اینستاگرام داره روی امکان اضافه کردن بیش از یک لینک به پروفایل کار میکنه (لینک)

• اینستاگرام داره روی اضافه کردن قابلیت جواب دادن به استوری‌ها با نقاشی کشیدن (drawing) کار میکنه (لینک)

• اینستاگرام داره روی اضافه کردن امکان لایک کردن استوری‌ها با دابل تپ (double tap) (مثل پست‌ها) کار میکنه (لینک)

• اینستاگرام داره روی امکان سقلمه (nudge) هم کار میکنه؛ یه چیزی تو مایه‌های poke فیسبوک که قدیما داشت (لینک)

• اینستاگرام داره روی امکان به اشتراک گذاشتن پست‌ها از طریق کد QR کار میکنه (لینک)

• اینستاگرام داره روی استیکر چت برای سابسکرایبرها کار میکنه (لینک)

• توییتر داره در کنار انواع ریتوییت، امکان ایجاد یک اسپیس برای صحبت راجع به یک توییت رو تست میکنه (لینک)

• توییتر قابلیت Twitter Circle رو برای یه عده از کاربرها فعال کرده (یه چیزیه مثل Close Friends اینستاگرام) (لینک)

• توییتر بالاخره امکان دسترسی به آمار رو ارقام Twitter Spaces رو برای میزبانان فراهم کرد (لینک)

• توییتر داره روی امکان اضافه کردن همزمان عکس، فیلم و GIF به یک توییت کار میکنه (لینک)

• توییتر داره روی امکان به اشتراک گذاشتن Status کار میکنه (لینک)

• نمونه اولیه از توییت ویرایش (edit) شده (لینک)

---

• سیستم عامل MacOS 8 رو روی مرورگرتون اجرا کنید (لینک)

• مریخ رو با کیفیت 8K ببینید (لینک)

• تابوت ۷۰۰ ساله‌ای که پس از آتش سوزی در کلیسای نوتردام پاریس کشف شد، به زودی گشوده و اسرار آن فاش خواهد شد (لینک)

  • امیدوارم مثل فیلما نشه… مومیایی و فلان و اینا!

• کره صیقلی زمین (لینک)

---

محتوای فارسی این هفته یکم متفاوته! ببینید دیگه!

---

خب، اینم از شماره یازدهم. بالاخره پست شد!

مرسی که با بهروزنامه همراه هستید. اگر اون رو با دوستانتون به اشتراک بذارید هم که عالی میشه.

تا هفته بعد!

بهروز