سلام، خوبید؟
اولین بخش تحلیلی بهروزنامه به صورت مجزا رو میبینید — و میخونید. امیدوارم لذت ببرید.
این مطلب، توسط دوست عزیزم، محمد نوشته شده.
این گیک عزیز، به یه موضوع خیلی جذاب — باتریهای NDB و [تقریبا] بینهایت — پرداخته و برامون از تاثیراتش توضیح داده که میتونه زندگیمون رو به سرعت تبدیل به یه فیلم علمی-تخیلی کنه.
البته جالبتر از موضوع، دلیل محمد بود برای نوشتن و ارسال این پست برای بهروزنامه: «اینا تو مغزم گیر کرده بود؛ احساس میکردم لازمه تخلیه بشه! به نظرم بهروزنامه جای خوبی بود برای این کار.»
موافقم محمد! جای بسیار خوبی رو برای تخلیه دانشت انتخاب کردی. مرسی. امیدوارم شما هم از خوندن این مطلب اندازه من لذت ببرید — و به فکر فرو برید.
این شما و این هم باتریهای NDB:
احتمالاً شما هم در مورد باتری NDB چیزایی شنیده باشین. NDB یا Nano Diamond Battery نسل جدید باتریه که در حال حاضر در مرحلهی تحقیق و توسعه به سر میبره و هرچند هنوز قطعیتی در مورد عملی بودنش وجود نداره، اما نتایج اولیهی بسیار امیدوارکنندهای نشون داده.
ایدهی کلی این باتری، استفاده از مواد رادیواکتیو پسماند هستهای در فریمی از لایههای الماس و ایجاد جریان الکتریکی روی لبههای اونه. وارد جزئیات فنی این باتری نمیشم. واسه این بحث فقط دوتا ویژگی اساسی این باتری رو لازمه نام ببرم: ابعاد و طول عمر.
گفته میشه ابعاد NDBای که بتونه انرژی مورد نیاز یه گوشی موبایل رو تأمین کنه، فقط در حد یه چیپ روی بُرد گوشیه! ولی چیزی که این باتری رو شگفتانگیز میکنه ابعادش نیست، طول عمرشه. NDB تا زمان واپاشی هستهی رادیواکتیوش عمر میکنه، یعنی تا ۲۸۰۰۰ سال!
هنوز نمیدونیم که آیا این باتری قابلیت تجاری شدن رو داره یا نه، و اگه داشته باشه انتظار ندارم به این زودیا به مرحلهی تولید انبوه برسه. توی این مطلب میخوایم تصور کنیم که اگه بالاخره همین پروژه یا پروژهی مشابهی به نتیجه برسه، چه تأثیراتی رو روی زندگی بشر باید ازش انتظار داشته باشیم. هر چی بیشتر بهش فکر میکنیم بیشتر میفهمیم که چنین باتریای چقدر میتونه دنیا رو تغییر بده. گوشی و لپتاپهایی رو تصور کنید که هرگز نیاز به شارژ ندارن. خودروهایی رو تصور کنید که از لحظهای که میخرید تا پایان عمرشون نیاز به سوختگیری ندارن و توی زمانی که خاموش هستن میتونن برق اضافی رو به شبکه شهری تحویل بدن. [چرا اینقدر ذهنم فقیره؟!] اگه هر وسیلهی برقیای بتونه انرژی خودشو از باتری بگیره، یا نه، وسایل همینجوری بمونن ولی هر خونه بتونه برق خودشو از یه باتری تأمین کنه، دیگه چه نیازی به شبکهی برق داریم اصن؟!
اینا تصورات اولیهایه که خیلی سریع ذهنمون رو مشغول میکنه، ولی وقتی بیشتر و عمیقتر بهش فکر کنیم، متوجه میشیم که اینا فقط نوک کوه یخه، و «باتری بینهایت» میتونه انقلاب بزرگی در زندگی بشر ایجاد کنه؛ چیزی که شاید از هر انقلاب مشابهی بزرگتر باشه.
تمدن بشری از بدو پیدایش درگیر بحران انرژی بوده و بسیاری از جنگها در طول تاریخ سر این منابع در گرفته. توی دنیای امروز که مصرف انرژی روز به روز شدت بیشتری میگیره، این موضوع بیشترین اهمیت رو داره. علاوه بر اون، دوران ما بحرانهای بزرگ دیگهای رو هم داره تجربه میکنه، از جمله محدودیت منابع آب شیرین، گازهای گلخانهای و تغییرات اقلیمی، و بحران جمعیت. اما ربط باتری به گازهای گلخانهای و منابع آب و بحران جمعیت چیه؟
شاید شما هم به این فکر کرده باشین که توی اتمسفر هم اکسیژن هست هم هیدروژن، پس چرا از هوا نتونیم آب تهیه کنیم؟! یا این که حتی توی خشکترین نقاط زمین هم مقداری بخار آب توی هوا هست، چرا نمیتونیم اونو تقطیر و استفاده کنیم؟ خب جواب سادهست: میتونیم، ولی صرفه نداره! در واقع آلردی این دستگاهها وجود دارن و چندان پیچیده هم نیستن، ولی میزان برقی که براشون باید صرف بشه هزینهی نهایی رو خیلی بالا میبره. اما تصور کنید باتریای داشته باشیم که هرگز تموم نمیشه. توی مدت کوتاهی بعد از ورودش به بازار، تولیدکنندهها سراغ تولید انبوه دستگاههایی خواهند رفت که با حداقل هزینه، از هوا آب استخراج کنن. این ایده به قدری ظرفیت داره که نیاز به شبکهی آب لولهکشی یا حتی حفر چاه برای کشاورزی رو هم از بین میبره!
یا شاید به این هم فکر کرده باشین که آیا میشه دستگاهی ساخت که مثل گیاهان کربن دیاکسید رو از اتمسفر جذب کنه و کربن جامد به همراه اکسیژن تحویل بده؟ بله که میشه! نه تنها میشه، بلکه آلردی این هم ساخته شده! و نه تنها کربندیاکسید رو، بلکه انواع آلایندههای دیگه رو هم میتونیم تصفیه کنیم. ولی چرا این کار رو نمیکنیم؟ جواب همون قبلیه؛ مصرف بالای انرژی و عدم صرفهی اقتصادی. همین آلایندهها و گازهای گلخانهای عامل افزایش دمای زمین و تغییرات اقلیمی و آب شدن یخهای قطب و بالا رفتن سطح دریا و توفانهای مرگبار و هزار جور تهدید جدی و خطرناک واسه آیندهی بشر هستن. اگه منبع ارزون و دردسترسی از انرژی داشته باشیم، میشه تمدن بشری رو به کل carbon-negative کرد!
جمعیت دنیا داره به ۸ میلیارد نفر نزدیک میشه. ابرشهرها دارن روز به روز شلوغتر میشن و جمعیت بیشتر نیاز به منابع و هزینههای بزرگتری داره. از طرف دیگه بسیاری از مناطق پرجمعیت دنیا با محدودیت آب و غذا و بهداشت مواجه هستن، که ریشهش برمیگرده به محدودیت مناطق قابل سکونت در دنیا. تمدن بشر در اطراف منابع آب و خاک حاصلخیز شکل گرفته و هنوز هم شهرهای بزرگ در همین مناطق در حال رشدن، ولی این مناطق فقط بخش محدودی از زمین رو تشکیل میدن و فقط جمعیت مشخصی رو میتونن میزبانی کنن. تصور کنید منبع بیپایانی از انرژی داشته باشیم و در هر نقطهای از دنیا، حتی اگه خاک و نور مناسب هم نداشته باشه، بتونیم کشاورزی کنیم (دما، نور و آب و بستر کشت رو خودمون میسازیم). نه تنها معضل گرسنگی جهانی حل میشه، بلکه ناگهان چندین برابر به فضای قابل سکونت انسان اضافه میشه! فضا و منابع بیشتر، یعنی ظرفیت بالاتر برای جمعیت بزرگتر.
اینا فقط چنتا بحران جهانی بود که به ذهنم رسید که حل محدودیت انرژی میتونه اونا رو دچار تحول بنیادی کنه. ولی هر چی بیشتر بشینیم و بهش فکر کنیم، جنبههای گستردهتری از تغییراتی که NDB میتونه توی زندگی و آیندهی بشریت ایجاد کنه رو پیدا میکنیم.
شاید خیلی طول بکشه تا چنین تکنولوژیای عرضهی عمومی بشه، ولی من به شخصه روزها رو برای رسیدن بهش میشمارم!
پایان.
یکی از دلایلی که من تصمیم گرفتم بخش تحلیلی رو جدا کنم از بهروزنامه این بود که مطالب اینجا معمولا کمتر کهنه میشن و اصطلاحا «همیشه سبز» یا evergreen هستن. به اشتراک گذاشتن اینجور مطالب هم یکم منطقیتر و بدون زمانتره…
امیدوارم اگر از خوندن این مطلب لذب بردید، اون رو با حداقل یه نفر دیگه که به نظرتون این مطلب رو میپسنده به اشتراک بذارید.
تا مطلب بعدی،
کنجکاو بمونید.
بهروز — و البته محمد.
👏