بهروزنامه — شماره دوازده
وضعیت دنیای کریپتو، ایلان و توییتر
سلام!
خوبید؟ این هفته دوبار اومدم خدمتتون! امیدوارم مفید بوده باشه براتون.
اگر هنوز NFT تون رو نگرفتید، برید اینجا رو بخونید و تا بفهمید چطوری میتونید یادگاری‌تون رو بگیرید. (تعدادش رو از ۹ تا افزایش دادم تا به تقاضا رو ساپورت کنه! 😁)
مرسی که هستید و حمایت میکنید و روحیه میدید.
نظری، انتقادی، پیشنهادی چیزی هم داشتید یا کامنت بذارید، یا همین ایمیل رو ریپلای کنید؛ یا اینجاها میتونید پیدام کنید:
اینستاگرام | توییتر | کلاب‌هاوس | ریکام
ایلان ماسک و توییتر
ایلان ماسک فعلا خرید توییتر رو به حالت تعلیق درآورده چون معتقده تعداد کاربران واقعی توییتر چیزی نیست که کمپانی اعلام کرده.
توییتر در اسناد رسمی، تعداد کاربران غیرواقعی و اسپم رو کمتر از ۵ درصد اعلام کرده، ایلان ماسک و تحقیقاتش اعتقاد دارن این عدد بیشتر به ۲۰ درصد نزدیکه! (منبع)
این مصاحبه ایلان ماسک در پادکست All-in رو ببینید و بشنوید به نظرم. (لینک)
هیئت مدیره توییتر اعلام کرده ایلان ماسک خرید توییتر به قیمت ۵۴/۲۰ دلار برای هر سهم رو قبول کرده باید این اتفاق بیوفته. (منبع)
کمپانی Ledger که کیف پول فیزیکی ارز دیجیتال تولید میکنه، داره افزونه برای مرورگرهای وب میده (منبع)
اعضای تیم حقوقی Terraform Labs همه استعفا دادن! (لینک)
داستان ترافرم لبز رو ترا رو در بهروزنامه شماره ۱۱ توضیح دادم.
نوامبر سال گذشته، یه بنده خدایی به Do Kwon توییت زده و توضیح داده که چجوری ممکنه ترا سقوط کنه. Do Kwon در جوابش گفته: احتمالا احمقانه ترین رشته توییتی که در دهه اخیر خوندم… 🤣 — و خلاصه فوقع ما وقع! (لینک توییت جواب آقای Kwon به فردی رینولدز)
یه استیبل کوین دیگه (DEI) هم سقوط کرده و الان تقریبا ۶۰ سنت هستش (لینک)
دادستان نیویورک قصد داره پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی مورد استفاده برای پخش، تبلیغ یا برنامه‌ریزی حمله بوفالو را بازرسی کنه، از جمله Twitch، Discord، 4chan و 8chan. (منبع)
وضعیت دنیای کریپتو
شرکت اندریسن هوروویتز (a16z) برای اولین بار یه گزارش از وضعیت دنیای کریپتو منتشر کرده. گزارش ۵۶ صفحه است. اگر حوصله داشتید، میتونید کاملش رو دانلود کنید یا بخونید. ولی من خلاصه ماجرا رو به صورت خیلی کوتاه میخوام اینجا توضیح بدم.
اندریسن هوروویتز (به اختصار a16z) یک شرکت سرمایه گذاری خصوصی آمریکایی هستش که در سال ۲۰۰۹ توسط مارک اندریسن و بن هوروویتز تاسیس شده. این شرکت در استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های در حال رشد سرمایه گذاری میکنه.
این شرکت (در حال حاضر و تا تاریخ ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۱) بالغ بر ۲۸ میلیارد دلار دارایی رو مدیریت میکنه.
از شرکت‌های و کمپانی‌هایی که a16z در اون‌ها سرمایه گذاری کرده میشه به اینستاگرام، کلاب‌هاوس، Coinbase، Foundation، Airbnb، پینترست، Roblox ،OpenSea، فانتوم، Stripe اشاره کرد.
۱. ما در وسط چهارمین «زمستان کریپتو» یا «چرخه قیمت-نوآوری» هستیم.
تقریبا همه بازارها فصلی هستن. کریپتو هم مثل بقیه بازارهاست. تابستان پر از هیجان (و افزایش قیمت) و زمستان پر از سکوت (و افت قیمت) تا اتفاق بعدی که دوباره استارت خوشبینی و تابستانی شدن اوضاع رو بزنه. همونطوری که در بخش تحلیلی بهروزنامه شماره ۱۱ (تحمل چرخه‌های کریپتو) گفتم، خیلی‌ها مون [بعضی از] این چرخه‌ها رو قبلا در سال‌های ۲۰۱۱، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷ تجربه کردیم (من ۲۰۱۷ رو تجربه کردم، ولی قبلی‌ها رو خیلی تو باغ نبودم).
اما برعکس خیلی از صنایع، قیمت در بازار کریپتو برای خیلی‌ها به جای این که یک شاخص کاهل باشه (lagging indicator)، یک شاخص پیشرو (leading indicator) هستش. در واقع، قیمت یک قلاب (hook) هستش که باعث میشه علاقمندان به این حوزه بیشتر وارد بشن و در نتیجه ایده‌ها و فعالیت‌ها و در نتیجه خلاقیت و نوآوری که باعث استارت زدن تابستان بشه اتفاق بیوفتن.
اینجا اسم این چرخه بازخورد مثبت رو «چرخه قیمت-نوآوری» گذاشتن و در چرخه‌های کریپتویی سال‌های قبل هم قابل بررسی هستش.
۲. اگر از دورتر نگاه کنی، چرخه‌ها محو میشن؛ و تنها چیزی که باقی میمونه، پیشرفته.
به قول بنجامین گراهام، بهتره به «آقای بازار» که معمولا از شور و شعف و سرخوشی به ناامیدی و افسردگی میرسه خیلی توجه نکنید (اشاره به کسانی که حالشون با حال بازار یکیه). اینجا (در بلاگ a16z) به این نصیحت بنجامین گراهام یک ضمیمه اضافه میکنن: بهتره بسازیم!
کارآفرینان و بنیان گذارانی رو در نظر بگیرید که بعد از ترکیدن حباب دات کام در اوایل دهه ۲۰۰۰ از بازار کناره گیری کردن و فرصت‌هایی مثل Cloud Computing (رایانش ابری گفتنم نیومد!)، شبکه‌های اجتماعی، پخش آنلاین ویدیو، گوشی‌های هوشمند و غیره رو از دست دادن.
الان زمان مشابه و معادل در وب۳ هستش. وقت ساختن در سکوت.
۳. رشد ارزش بازار دیفای (DeFi) از صفر به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار در دو سال .
اگر بانک‌های آمریکا رو بر اساس ارزش دارایی‌های تحت مدیریت مرتب کنیم (اسلاید شماره ۳۰)، جی‌پی مورگان چِیس در رتبه اول قرار میگیره (با بالای ۳ تریلیون دلار دارایی تحت مدیریت)، بانک آمریکا رتبه دوم (۲/۵ تریلیون دلار)… و دیفای (براساس TVL یا Total Locked Value یعنی کل ارزش دارایی‌های قفل شده در پروتکل‌های دیفای) در رتبه ۳۱ام.
ممکنه رتبه ۳۱ براتون خیلی جالب و جذاب و به-چشم-بیا نباشه، ولی وقتی عمر این موسسات رو با عمر دیفای مقایسه کنید، این ۱۰۰ میلیارد دلار و رتبه ۳۱ ام براتون خیلی جالب‌تر میشه.
۴. درآمد تولید کنندگان محتوا و هنرمندان، از NFT به مراتب از یوتیوب و اسپاتیفای و شبکه‌های اجتماعی بیشتر بوده.
سال گذشته، حدودا ۲۳ هزار تولید کننده NFT مجموعا ۴ میلیارد دلار درآمد داشتن. به طور میانگین، ۱۷۴ هزار دلار به ازای هر سازنده (creator).
طبق گزارش اندریسن هوروویتز، این‌ها درآمد تولید کنندگان محتوا در این پلتفرم‌ها بوده (به صورت میانگین):
فیسبوک: ۱۰ سنت به ازای هر سازنده
یوتیوب: ۲ دلار و ۴۷ سنت به ازای هر سازنده
اسپاتیفای: ۶۳۶ دلار به ازای هر سازنده
اوپن‌سی (OpenSea): ۱۷۴ هزار دلار به ازای هر سازنده
این مقایسه به نظر من واسه ایجاد کنجکاوی خوبه (بخاطر تضاد و تفاوت اعداد)، اما مقایسه خیلی کامل نیست. با اینکه من به NFT و تولید محتوا و اینا کلا علاقه دارم و ازش حمایت میکنم، به نظرم این کل تصویر نیست — ولی من داده بیشتری از a16z ندارم الان و به همین فعلا بسنده میکنم.
۵. اتریوم پیشتازه، اما رقیب داره.
اتریوم بیشترین تعداد آدرس‌های فعال (کیف پول) رو نداره (اتریوم ۵/۵ میلیون، سولانا ۱۵/۴ میلیون؛ بلاکچین بایننس ۹/۴ میلیون)؛ اتریوم بیشترین تعداد تراکنش‌ها در روز رو هم نداره (اتریوم ۱/۱ میلیون، سولانا ۱۵/۳ میلیون؛ بلاکچین بایننس ۵ میلیون).
اما اتریوم چهار هزار توسعه دهنده فعال ماهیانه داره و در این قسمت پیشتازه. سولانا در رتبه دوم هست و تقریبا هزار توسعه دهنده فعال ماهیانه داره.
در ضمن، اگر به سولانا روی نمودار بالا نگاه کنید، از نظر تعداد توسعه دهنده داره مسیر اتریوم رو میره!
چرا این فاکتور از بقیه مهمتره؟ چون توسعه دهنده‌ها باید بسازن و اکوسیستم پیشرفت کنه تا کاربر جدید بیاد و پول جدید تزریق بشه و تراکنش‌ها و کیف پول‌ها بیشتر بشن.
یه نکته دیگه این که حتی برای اتریوم پیشتاز، این تعداد توسعه دهنده واقعا و به طرز عجیبی به نظرم کمه… وقتی مقایسه میکنی با مثلا Roblox که یه محیط برای ساخت بازی کودکان هستش و ۳۴۵ هزار تا توسعه دهنده دارن ازش پول درمیارن! (من با Roblox خیلی آشنا نیستم؛ تو گروه سنی من نیست، خیلی خرده نگیرید که توضیح بیشتر نمیدم.
۶. هنوز خیلی اولشه!
با اینکه خیلی سخته که تعداد واقعی کاربران وب۳ رو بدونیم، میشه در مورد مقیاس حرکت وب۳ یکم بحث کرد. تخمین میزنن (a16z رو میگم) که امروز (البته امروزشون آخر سال ۲۰۲۱ هستش) بین ۷ تا ۵۰ میلیون کاربر اتریوم وجود داره (اسلاید ۵۴ رو ببینید).
اگر این رو با روزهای اول اینترنت تجاری مقایسه کنیم، این ما رو از نظر توسعه در حدود سال ۱۹۹۵ قرار میده.
و اینکه یک میلیارد کاربر دار شدن اینترنت تا سال ۲۰۰۵ طول کشید؛ که البته با پیدایش غول‌های وب۲ مثل فیسبوک و یوتیوب هم همزمان شد!
کماکان پیشبینی کردن سخت و نزدیک به غیرممکنه، ولی با این روند، یک میلیارد کاربره شدن وب۳ میتونه تا سال ۲۰۳۱ طول بکشه! برای همین، یادتون باشه که شمایی که اینجا هستید و دارید این رو میخونید و راجع بهش میدونید، از سردمداران ماجرا هستید… برای هیچی دیر نیست.
سخن پایانی:
درسته که نمیشه آینده رو پیشبینی کرد، ولی میشه راجع بهش برآورد کرد و حدس زد. اندریسن هوروویتز در این گزارش، این‌ها رو راجع به آینده میگه:
هنوز اولشه و این خیلی هیجان انگیزه.
زیرساخت‌های وب۳ پیشرفت خواهند کرد (با رشد L1 هایی غیر از اتریوم و L2 های اتریوم).
سازندگان محتوای بیشتری به از وب۲ به سمت NFT ها میرن.
بازی‌های برمبنای وب۳ و بلاکچینی بیشتر رشد خواهند کرد.
کاربران جدید وب۳ که از طریق بازی یا NFT ها توکن بدست میارن، احتمالا اون‌ها رو در پروتکل‌های DeFi نگه دارن و به رشد دیفای کمک کنن (به جای در بانک گذاشتن درآمدهاشون)
اتفاقی که برای DeFi و NFT ها در سال گذشته افتاد (رشد یهویی و سرسام آور)، احتمالا برای DAO ها، توکن‌های اجتماعی، شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز و رسانه‌های وب۳ بیوفته.
اینستاگرام کماکان داره روی امکان بورد (تخته) کار میکنه (لینک)
توییتر میخواد تعداد توییت‌ها و این که معمولا هر چند وقت یه نفر توییت میکنه رو بالای تایم‌لاین پروفایلشون نشون بده (لینک)
توییتر داره روی آوردن امکانات جستجوی پیشرفته به اپ موبایلش کار میکنه (لینک)
ناسا رو مریخ اینو پیدا کرده! (لینک)
وقتی کینه‌های آدما به معماری ترجمه میشن (لینک)
اگر یه تیکه کاغذ رو ۴۲ بار تا بزنید، ضخامت اون به اندازه فاصله ما تا کره ماه میشه. باورتون نمیشه امتحان کنید.
فضاپیمای New Horizons ناسا در سال ۲۰۱۵ از کنار سیاره پلوتون در دقیقه‌ای که در سال ۲۰۰۶ هنگام پرتابش پیشبینی شده بود، گذشت. این یعنی دقت ۹۹/۹۹۹۹۸ درصدی در ۳ میلیارد مایل! (منبع)
میلاد احرامپوش رو احتمالا میشناسید؛ اگر هم نمیشناسید، الان آشنا بشید. خوبه.
این ویدیوش برای ادیت (ویرایش!؟) ویدیو رو گوشی خیلی خوب و کاربردیه؛ ببینید.
در ضمن راست میگه، عکس خوب میبنید، به عکاس نگید «چه عکس خوبی! دوربینت چیه؟» به میلاد هم نگید «ویدیوهات چه خوبه! با چی ادیت کردی؟»
میلاد در توییتر | اینیستاگرام | یوتیوب
خب، اینم از شماره دوازدهم. در ضمن، این پست آموزشی خارج از برنامه هم سه شنبه ای که گذشت داشتیم؛ اگه ندیدید، ببینید. NFT اش را نیز بگیرید…
وی در راستای جبران نبودش برای چند هفته قدم برمیدارد!
خلاصه‌اش رو در اینستاگرام هم پست کردم؛ اگر ورق زدن دوست دارید!
مرسی که با بهروزنامه همراه هستید. اگر اون رو با دوستانتون به اشتراک بذارید هم که عالی میشه.
تا هفته بعد!
بهروز